کشف رازهای سربه‌مهر «غار نِزِل» سرفاریاب / زوایای پنهان غار شگفت‌انگیز نزل

به گزارش پایگاه خبری کهگیلویه، استان کهگیلویه و بویراحمد به لحاظ قرار گرفتن در زاگرس مرکزی و دارار بودن کوهستان‌های مرتفع و بهم‌پیوسته دارای شگفتی‌های طبیعی و زمین‌شناختی متنوعی است.

کوه‌های مرتفعی مانند دنا، نیر، ساورز، خامی، سفید و سیاه هر یک در بخشی از استان کهگیلویه و بویراحمد و به موازات هم علاوه بر دارا بودن پوشش‌های گیاهی متنوع در دل خود شگفتی‌های زمین‌شناسی منحصر بفردی نیز دارند که هر از گاهی بخشی از آنها کشف می‌شود.

در سال‌های اخیر نیز با کاوش‌های زمین‌شناسی توسط زمین‌شناسان و غارنوردان، غارهای عظیم و زیبایی در کهگیلویه و بویراحمد کشف و شناسایی شده است.

در این میان اما کشف برخی از زوایای پنهان و رازهای سر به مهر «غار نِزِل» که در میان بومیان و عشایر ساکن منطقه جویخانه سرفاریاب به چاه نِزِل معروف است باعث شده بار دیگر نگاه زمین شناسان و غارنوردان به گوشه‌ای دیگر از زیبایی‌ها و شگفتی‌های زمین‌شناسی کهگیلویه و بویراحمد معطوف شود.

غار نِزِل در منتهی‌الیه جنوبی کوه نیر (نور) در منطقه سردسیری جویخانه در 50 کیلومتری شهر دهدشت و در مسیر دهدشت به منطقه سادات امام‌زاده علی قرار دارد.

قرار گرفتن این غار عمودی و باشکوه در دشت زیبا و هموار جویخانه به طرز زیبایی باعث استتار آن شده است به گونه‌ای که عابران پیاده و مسافرانی که روزانه از کنار این غار عبور می‌کنند کمتر متوجه وجود این پدیده عظیم زمینه شناسی می‌شوند.

غار نزل متشکل از دو حلقه چاه عمیق است که با قطرهای 15 و 10 متر در فاصله 20 متری از هم قرار دارند.

این غار از گذشته‌های دور تاکنون به دلیل وجود منابع آب محلی مناسب برای اتراق عشایر بوده و آبهای جاری در دهانه‌های این غار باعث سیراب شدن عشایر تشنه و دام آنها می‌شد.

گفتنی است پیش از این نیز افسانه‌های متعدد در مورد این غار و زوایای پنهان آن باعث شد که غار نزل همواره به یکی از سوژه‌های اصلی افسانه پردازان و قصه‌سرایان منطقه سادات امام زاده علی تبدیل شود، از نی چوپانی که پس از افتادن در غار نزل سر از چشمه کورسای تنگ پیرزال در آورد تا وجود اجنه و ارواح در این غار تنها گوشه‌ای از افسانه‌هایی است که در مورد این غار معروف ولی گمنام از نسل‌های گذشته تا به امروز سینه به سینه نقل شده است.

این پرسش‌های بی‌جواب در مورد عمق و شیوه تشکیل این غار عظیم از گذشته تا کنون بی‌جواب مانده بود تا اینکه در روزهای اخیر یک هیئت غارنوردی با همکاری میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد سعی کردند برای کشف زوایای پنهان این غار افسانه‌ای دست به‌کار شوند.

تلاش‌های غارنوردان بی‌ثمر نبود و بالاخره آنها توانستند با کمک ابزار غارنوردی بخشی از رازهای پنهان این غار شگفت انگیز را کشف کنند، اما در حین بررسی خود در کمال شگفتی متوجه موضوعی عجیب شدند و آن اینکه در مقطعی از تاریخ برخی از انسان‌ها این غار عظیم و هولناک را برای زندگی انتخاب کرده بودند.

محمود باقری در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس عنوان کرد: این غار منحصر بفرد در منطقه سردسیری جویخانه سرفاریاب قرار دارد و با کاوش‌های انجام شده در آن آثاری از دوران اسلامی و متعلق به 1400 سال کشف شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد افزود: تاکنون هیچ کاوش زمین‌شناسی و تاریخی در این غار شگفت‌انگیز انجام نشده بود که با اعزام یک هیئت غارنوردی کشوری و برخی کارشناسان میراث فرهنگی بخشی از ابعاد عظیم این غار مورد کاوش قرار گرفت.

وی یادآور شد: عمق این غار بیش از 250 متر است و تاکنون بیش از 1800 متر از طول غار نزل کشف شده است که قطعا با کاوش‌های بیشتر ابعاد بیشتری از این غار هویدا خواهد شد.

وی تصریح کرد: اکتشافات بیشتر در این غار نیازمند ابزار و امکانات گسترده‌تر است ولی با توجه به شواهد و عمق و طول شناسایی شده این غار می‌توان از نزل به عنوان پنجمین غار طولانی کشور نام برد که قطعا ادامه مطالعات و اکتشافات در این غار شگفتی همگان را به دنبال خواهد داشت.

مدیرکل میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد گفت: بدون شک با تکمیل مطالعات در غار نزل، می‌توان از این غار به عنوان یکی از شگفتی‌های زمین‌شناسی کشور و بزرگترین و عظیم‌ترین غارهای کشور یاد کرد.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کهگیلویه و بویراحمد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس بیان کرد: تاکنون مطالعات زمین‌شناسی آنچنان که باید در مورد «غار نزل» کوه نیر انجام نگرفته است ولی با توجه به شواهد می‌توان از این غار عمودی به عنوان یکی از جاذبه‌های مهم ژئوتوریسم در استان نام برد.

طهمورث وفایی گفت: یکی از برنامه‌های اصلی سازمان زمین‌شناسی استان تکمیل مطالعات غارهای استان به خصوص غارهایی مانند نزل است.

وی تصریح کرد: به زودی کار مطالعات زمین شناسی روی غار نزل آغاز خواهد شد و سعی می‌کنیم تا اطلاعاتی جامع از این غار بزرگ را توسط تیم‌های تخصصی زمین‌شناسی و غارشناسان جمع‌آوری کنیم./فارس

****************************

گزارش و عکس از: قاسم خشت‌زر

****************************