به گزارش پایگاه خبری شهرستان کهگیلویه، ،مردمان ایران دارای فرهنگ های غنی هستند که در دوره های مختلف با احترام به پیشینه فرهنگی خود، این آداب و رسوم را به درستی ارج می نهند. جشن چهارشنبه سوری نیز از جمله آیین های کهن ایران بوده که ریشه در سنت های دیرینه این مرز و بوم دارد و از دوره باستان تاکنون نیز ادامه داشته است بنابراین مردم باید اکنون نیز تلاش کنند که سنت برگزاری جشن آخرین شب چهارشنبه سال را بر پایه خواسته های خویش تغییر ندهند و آن را به درستی برپا دارند.

در گذشته تنها آتش کوچکی در هنگام برپایی این جشن روشن می شد اما هیجان ناشی از روشن کردن آتش بزرگتر و آتش بازی و همچنین ایجاد صداهای انفجار و استفاده از مواد آتش زا در نوجوانان و جوانان سبب شده است در سال های پیش حادثه های دلخراشی در میان مردم رخ بدهد و به دلیل بی احتیاطی برخی از هموطنان دچار آسیب های سطحی و جدی شده و حتی در بعضی موارد جان خود را به علت آگاهی نداشتن از خطرهای مواد آتش زا از دست بدهند.

نقش افزایش آگاهی و شناخت از مخاطره های مواد آتش زا در کاهش حادثه های شب چهارشنبه سوری و اهمیت رعایت کردن ایمنی برای جلوگیری از چنین رخدادهایی پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا را بر آن داشت که حادثه آفرینی های ناشی از استفاده از این مواد و اهمیت رعایت برخی نکته ها در برپایی این آیین کهن را در گفت و گو با مسئولان و کارشناسان سازمان آتش نشانی و اورژانس به عنوان نهادهایی که به طور مستقیم با چنین رویدادهایی در ارتباط هستند، به نوجوانان و جوانان و خانواده های آنان یادآور شود.

«سید جلال ملکی» سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره چگونگی برگزاری آیین چهارشنبه سوری گفت: در سال های اخیر برخی افراد در این جشن برای ایجاد شور و هیجان از مواد آتش زا استفاده می کنند که این کار بسیار خطرناک بوده و به دنبال آن جراحت های زیادی در میان شهروندان رخ داده است. به مردم توصیه می شود این آیین سنتی و کهن را به شیوه درست آن برپا کنند و از کارهای پرمخاطره دوری کرده و نوجوانان و جوانان را نیز از مخاطره های مواد آتش زا آگاه سازند چرا که ناآگاهی و به کار گیری این مواد حادثه هایی را در پی خواهد داشت که ممکن است هیچ گاه خسارت های ناشی از آن جبران نشود.

وی در ادامه اظهار داشت: خانواده ها باید این جشن و شادی را باهم و در کنار یکدیگر برگزار کنند و فرزندان را از خود دور نسازند، حضور جوانان و نوجوانان در این شب در کنار دوستان سبب می شود آنان در ایجاد صدای انفجار و استفاده از مواد محترقه با هم به رقابت پرداخته و در نتیجه آن امکان بروز حادثه بالا برود. دو گروه سنی 11 تا 16 سال و 17 تا 22 سال در معرض بیشترین حادثه ها قرار دارند بنابراین نیاز است در کنار خانواده ها، مربی های آموزشی نیز نکته های لازم را در خصوص خطرهای استفاده از مواد آتش زا به نوجوانان و جوانان ارائه کنند و از آنان بخواهند موردهای ایمنی را رعایت کنند. این آگاهی بخشی ها سبب می شود افراد با کسب شناخت حتی هنگامی که دور از چشم خانواده ها هستند نیز به فکر استفاده از این مواد پرخطر نباشند. گروه های سنی بالاتر تجربه کافی را در سال های پیش کسب کرده اند و به طور معمول اقدام خطرناکی به وسیله آنها انجام نمی شود.

ملکی تصریح کرد: خانواده ها و مربیان باید بدانند اگر به صورت قهری بخواهند فرزندان و دانش آموزان را از بکارگیری مواد آتش زا دور کنند هرگز موفق نخواهند شد و پند آنان موثر نخواهد افتاد و تنها با آگاه ساختن آنان است که جلوی حادثه ها گرفته می شود. برخورد قهرآمیز با نوجوانان و جوانان موجب می شود آنان به مخفی کاری از خانواده ها پرداخته و همراه با دوستان خود در کوچه و خیابان به استفاده از این مواد پرمخاطره بپردازند و اینگونه تنها حادثه افزایش پیدا می کند. همچنین آنها به دنبال این مخفی کاری ها به ساخت مواد منفجره دست ساز اقدام می کنند که ممکن است حادثه هایی ناگوار را در پی داشته باشد.

وی بیان داشت: پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها در برگزاری آیین چهارشنبه سوری شیوه و سبک خودشان را می پسندند و جشنی که به وسیله جوان ها در سال های اخیر انجام می شود، قبول ندارند. آنان فال نامه، حافظ خوانی، قصه گویی، قاشق زنی و پذیرایی با آجیل و ... را جزو سنت های شب چهارشنبه آخرسال می دانند و آتش بازی و پریدن از روی آتش و روشن کردن مواد منفجره و آتش زا مخالفند.

سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران گفت: آتش نشانان به دلیل آگاهی بیشتر درباره خطرهای آتش با روشن کردن آن در شب چهارشنبه سوری موافق نیستند اما اگر آتشی هم بر پایه سنت روشن می شود نباید افراد از روی آن بپرند چون این کار بسیار خطرناک است. گاهی خانم ها با لباس بلند مانند چادر و مانتو از روی آتش می پرند که در برخی موارد موجب پخش شدن آتش و سوختگی در فرد خواهد شد. همچنین آتش باید تنها برای به جای آوردن سنت این شب و در اندازه ای کوچک و در یک فضای باز با رعایت نکته های ایمنی روشن شود، به همین منظور باید گفت که پارکینگ به دلیل نزدیک بودن به خودروها و فضای بسته و وجود سوخت، مکان پرخطری برای روشن کردن آتش به شمار می رود. همچنین فضای اطراف درختان نیز جای مناسبی برای این کار نیست چرا که احتمال می رود با سوختن شاخ و برگ درختان دامنه آن گسترش یابد. قرار گرفتن قوطی های دربسته در آتش موجب ایجاد انفجار و ترکش می شود بنابراین افراد باید از انداختن آن در آتش جلوگیری کنند. همچنین افراد باید برای رعایت بیشتر نکات ایمنی پیش از ترک محل، آتش را به طور کامل خاموش نمایند.

خانواده ها باید خاموش کننده ها را در این روزها در دسترس قرار بدهند و در کنار آتش های کوچک خود شیلنگ آبی قرار داده تا در صورت گسترش آتش سوزی بتوانند به سرعت آن را خاموش کرده و از بروز حادثه جلوگیری کنند. افراد همچنین نباید در کنار آتش هایی که خود آن را روشن نکرده اند قرار بگیرند چرا که ممکن است افراد غریبه و با قصد ترساندن دیگران مواد آتش زای دست ساز و خطرناک را در آتش قرار داده باشند. شهروندان باید خودروهای خود را در این شب در پارکینگ قرار بدهند تا در صورت برخورد احتمالی با مواد آتش زا به آنها آسیبی نرسد.

سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نقش خانواده ها را در پیشگیری از حوادث پررنگ دانست و گفت: والدین باید چنانچه فرزندانشان به تازگی با فردی دوست شده اند، رفتارهای آنها را زیر نظر داشته باشند چون امکان دارد این دوستان تازه فرزندان آنها را با مواد محترقه و خطرناک آشنا سازند یا چنین وسائلی را در دسترس او قرار دهند. خانواده ها همچنین باید در این روزها گاهی وسائل شخصی نوجوانان خود را به دور از چشم آنان بررسی کنند، این امر را نباید به معنای دخالت یا جستجوی غیراخلاقی در نظر گرفت و این تنها به عنوان یک راه نظارت برای کاهش آسیب به فرزندان توصیه می شود. آنان باید در صورت مشاهده مواد منفجره و محترقه به طور غیرمستقیم و با سفارش و نصیحت و آشنا ساختن فرزندان خویش با خطرهای ناشی از استفاده از این مواد آنها را آگاه ساخته و سبب شوند خود فرد نسبت به دور انداختن و استفاده نکردن از این مواد پرخطر اقدام کند.

ملکی تصریح کرد: مواد محترقه دست ساز به دلیل تشکیل شدن از ترکیب مواد شیمیایی مختلف بسیار خطرناک بوده و قدرت اشتعال بالایی دارد. در برخی موردها مشاهده شده است که حتی مواد آتش زایی که با چنین روش هایی ساخته شده اند با گرمای دست فرد منفجر شده و به دست و انگشتان و حتی صورت و چشم وی آسیب رسانده است. این مواد منفجره با وسائلی ساخته می شود که برخی از آنها در رنگ فروشی ها وجود دارد بنابراین از افرادی که در چنین شغل هایی فعالیت می کنند درخواست می شود که در این روزها از فروش موادی که در ساخت نارنجک های دست ساز به کار می رود به نوجوانان، خودداری کنند.

ملکی در ادامه یادآور شد: همه افراد خواهان آن هستند که عید نوروز را در کنار یکدیگر جشن بگیرند بنابراین همه آنان باید تلاش کنند که برای ایجاد شادی های زودگذری مانند ترکیدن و ایجاد یک صدای انفجار بلند یا آتشی گسترده و ... شادی در کنار هم بودن را از خود و دیگران نگیرند. شهروندان در صورت بروز حادثه باید ضمن حفظ خونسردی خود برای دریافت کمک از آتش نشانی با شماره 125 تماس بگیرند. نیروهای امداد آتش نشانی خواستار ایجاد آرامش در میان خانواده ها هستند و به همین دلیل از بعدازظهر روز سه شنبه و چند ساعت پیش از آغاز مراسم چهارشنبه سوری با بهره گیری از تمام نیروهای شیفت و غیرشیفت خود با آمادگی کامل در سطح شهر مستقر می شوند تا از بروز حادثه جلوگیری کرده و در صورت نیاز به یاری شهروندان بشتابند تا این شب با کمترین حادثه به پایان برسد. آن ها با این حضور خود در خیابان ها قصد ندارند مانع از برپایی مراسم جشن و شادی مردم باشند بلکه با هدف کنترل و دسترسی سریع برای کمک رسانی حضوری فعال خواهند داشت. حضور این امدادگران در سطح شهر همچنین موجب می شود در ترافیک گسترده کلانشهرها، آتش نشانان با سرعت بیشتری در محل حادثه حضور یابند.

سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران درباره نقش نهادهای مختلف در کاهش آسیب های ناشی از ناآگاهی نوجوانان و جوانان در برپایی آیین کهن چهارشنبه سوری گفت: خانواده در پیشگیری از این حادثه ها مهمترین عامل محسوب می شود و در کنار آن رسانه ها نیز مسئولیت دارند با اطلاع رسانی از خطرهای ناشی از بکارگیری مواد محترقه از ایجاد حادثه جلوگیری کنند. رسانه ها همچنین باید با ارائه آموزش های لازم نکته های ایمنی را به مردم و به ویژه نوجوانان و جوانان بیاموزند. سازمان آتش نشانی شهرداری تهران نیز کارشناسان برجسته خود را برای ارائه نکته های ایمنی لازم در این باره به مکان های مختلفی مانند مدرسه ها اعزام می کنند و همچنین نکته های لازم را برای داشتن جشنی آرام و به دور از حادثه به وسیله صدا و سیما و دیگر رسانه ها به مردم یادآور می شوند.

این کارشناس سازمان آتش نشانی درباره افزایش میزان آگاهی مردم از حادثه های احتمالی شب چهارشنبه سوری و بکارگیری مواد محترقه خطرناک و دست ساز در این جشن اظهار داشت: از چند سال پیش شهروندان آموزش های بیشتری را در این باره دریافت کرده اند که این امر سبب شده است در سال های اخیر میزان حادثه و کشته و مجروح شدن افراد کاهش یابد. تا زمانی که هموطنان نخواهند آتش نشان هیچ کاری نمی تواند انجام دهد و این تنها خود مردم هستند که می توانند با انجام ندادن کارهای خطرآفرین از بروز حادثه ها و خسارت های جانی و مالی جلوگیری کنند.

ملکی عنوان کرد: چند سال پیش شهرداری در شب چهارشنبه سوری با تدارک برنامه های مختلف خانواده ها را در بوستان های شهر گرد هم می آورد و با حضور هنرمندان به اجرای برنامه های شادی بخش می پرداخت و در کنار آن به نورافشانی و روشن کردن فشفشه های رنگی اقدام می کرد تا کودکان و نوجوانان انرژی خود را در آنجا تخلیه کرده و این شب را در کنار خانواده ها با خوشی سپری کنند. این اقدام سبب می شد جوانانی که در آن چنین مکان هایی حضور داشتند نیز به احترام حضور خانواده ها مواد محترقه خطرناک روشن نکنند و به این ترتیب حادثه های کمتری در سطح شهر اتفاق می افتاد. اگر شهرداری دوباره به انجام چنین طرح هایی اقدام کند به طور حتم با موفقیت روبرو خواهد شد و کمک بزرگی به کاهش حادثه در این مراسم ها خواهد کرد.

سعید مهرسروش کارشناس آموزش و سوپر وایزر آموزشی مرکز اورژانس تهران نیز جشن چهارشنبه سوری را از آیین های کهن ایران دانست که در آخرین شب چهارشنبه سال برپا می شود. وی اظهار داشت: این مراسم نباید با ترس و وحشت همراه باشد بلکه سنت های دیرینه این شب باید در کنار خانواده ها انجام شود تا نسل جوان نیز آن را بیاموزند و این سنت و فرهنگ را ادامه دهند. استفاده از مواد محترقه و نارنجک های خطرناک در این جشن در طول چند سال گذشته حادثه هایی را به بار آورده است که برخی از آنها هیچ گاه جبران پذیر نخواهد بود. بر پایه آمارهای موجود در جشن چهارشنبه سوری سال پیش 132 تن در کشور دچار حادثه شدند که از این تعداد 19 تن جان خود را از دست داده و هشت تن نیز عضوی از بدن خود را از دست داده اند. سوختگی ناشی از آتش و مواد محترقه از مهمترین علت های این حادثه ها به شمار می رود.

وی با اشاره به نقش مهم والدین و مسئولان برای کاهش حادثه گفت: برای کم شدن حادثه در شب چهارشنبه پایانی امسال باید والدین، مسئولان مربوطه و واحدهای آموزشی با ارائه هشدارهای لازم به جوانان و نوجونان، آنها را از خطرها و عوارض وحشتناک بازی با آتش، ترقه و مواد منفجره آگاه سازند تا جامعه دیگر شاهد چنین رخدادهای تلخی نباشد. همچنین به والدین و شهروندان توصیه می شود که کبریت و مواد آتش زا مانند نفت را از دسترس کودکان دور سازند و به آنان اجازه ندهند با آتش زدن بوته ها، هیزم و امثال آن در خانه یا پارکینگ، جان خود و دیگران را به مخاطره بیاندازند.

مهرسروش با تاکید در برگزاری این جشن به صورت خانوادگی اظهار داشت: والدین و خانواده ها باید در شادی های فرزندان خود حضور یافته و مانع تهیه و استفاده از مواد محترقه به وسیله فرزندان خود شوند. آنان می توانند برای روشن کردن آتش از محل های مشخص شده به وسیله شهرداری استفاده کرده و از برپایی آن در پارکینگ ها یا مکان های بسته ای که احتمال گسترش آتش در آن وجود دارد خودداری کنند. شهروندان باید از روشن کردن آتش های حجیم و غیرقابل مهار خودداری کرده و معابر باریک، نزدیک پست های برق یا ایستگاه های تغییر فشار گاز را برای این کار انتخاب نکنند.

وی در ادامه تصریح کرد: کپسول اطفاء حریق و جعبه کمک های اولیه باید در این روز در دسترس افراد قرار داشته باشد تا در صورت بروز حادثه به سرعت مورد استفاده قرار بگیرد. شرکت کنندگان در این جشن در بیرون از فضای خانه باید مراقب رفتارهای پرخطر و ناهنجار اطرافیان خود در کوچه و خیابان باشند و در صورت مشاهده رفتارهای پرخطر، با واحدهای گشت و نیروی انتظامی تماس بگیرند. سوزاندن وسائلی مانند لاستیک و آمپول و استفاده از مواد آتش زا مانند بنزین و الکل بسیار خطرناک است و امکان دارد به ایجاد انفجار منجر شود. نوجوانان و جوانان نیز باید در این آیین با رعایت حقوق شهروندی از پرتاب نارنجک و مواد محترقه که موجب آسیب رساندن به بدنه و بد منظر کردن سیمای شهر می شود خودداری کنند. حمل مواد محترقه حتی به مقدار بسیار کم در جیب و کیف بسیار خطرناک است و امکان دارد با گرمای بدن منفجر شده و به فرد آسیب برساند.

کارشناس آموزش و سوپر وایزر آموزشی مرکز اورژانس تهران عنوان کرد: شهروندان باید در هنگام بروز حادثه هایی مانند آتش سوزی، خونسردی خود را حفظ کرده و در صورت گسترده بودن حریق به سرعت کودکان و افراد سالمند را از محل حادثه دور و به جای امن منتقل کنند. آنان سپس باید حادثه را به ستاد فرماندهی آتش نشانی اطلاع داده و در هنگام حضور آتش نشانان در محل حادثه همکاری لازم را با آنها به عمل آورند. توصیه می شود در صورت مواجهه با فردی که دچار سوختگی شده است ضمن حفظ خونسردی از مالیدن مواد غیربهداشتی مانند خمیردندان، سیب زمینی و ... در محل سوختگی خودداری شده و فرد مصدوم هر چه سریع تر به مرکز درمانی انتقال یابد. اگر شدت مصدومیت بالا بود افراد حاضر در صحنه باید از مرکز فوریت های اورژانس بخواهند در محل حادثه حضور یافته و خود نیز تا رسیدن امدادگران به سفارش های کارشناسان اورژانس عمل کنند و تا رسیدن آمبولانس از جابجایی بیمار خودداری کرده و پس از رسیدن آمبولانس با تکنسین های اورژانس همکاری لازم را داشته باشند.

مهرسروش با بیان اینکه بیشترین دلیل مصدومیت در این مراسم به دلیل سوختگی است، در توصیه هایی برای کمک رسانی به فرد مصدوم گفت: سوختگی های درجه یک و دو دارای درد بیشتر و درجه سه درد کمتری دارد. ایمنی صحنه در کمک رسانی به فردی که دچار سوختگی شده بسیار مهم است و در نخستین مرحله باید نسبت به ایمن سازی صحنه اقدام شود تا بتوان کمک های لازم را به فرد مصدوم ارائه کرد. پس از آن از اورژانس کمک خواسته و در این فاصله افراد حاضر در صحنه باید کمک های اولیه لازم را انجام دهند. بررسی وضعیت عمومی بیمار، چک کردن راه های هوایی و تنفسی فرد مصدوم و در صورت انسداد اقدام به باز کردن آن، چک کردن میزان هوشیاری فرد با صدا کردن و ضربه زدن روی شانه های او و در هنگام نیاز انجام دادن عملیات احیا از موردهایی به شمار می رود که باید انجام شود. در صورت بیهوش بودن فرد مصدوم نباید وی را جابجا کرد مگر اینکه ایمنی فرد در خطر باشد.

این کارشناس اورژانس اظهار داشت: در هنگام سوختگی فرد توصیه می شود برای خنک کردن ناحیه آسیب دیده آب سرد برای شست و شو مورد استفاده قرار گرفته و از مالیدن و قرار دادن موادی مانند پماد های سوختگی در سوختگی های زیاد باید خودداری و از ترکاندن تاول ها و جدا کردن پوست ناحیه سوختگی نیز جلوگیری به عمل آید. قرار گرفتن یخ و آب یخ در محل سوختگی به گسترش آسیب رسانی به فرد کمک می کند بنابراین از چنین موادی نباید برای خنک کردن محل سوختگی استفاده گردد. لباس سوخته نیز نباید از محل سوختگی جدا شود و تنها لباس قرار گرفته در اطراف ناحیه آسیب دیده و انگشتر، ساعت، دستبند کمربند و کفش پیش از باد کردن بافت سوخته از بدن مصدوم جدا شود. پس از آن فرد کمک رسان می تواند با یک بانداژ سبک و پانسمان استریل محل آسیب دیدگی را بپوشاند و منتظر رسیدن اورژانس بماند.

اگر وسعت سوختگی در هر ناحیه ای از بدن از کف دست مصدوم بیشتر باشد فرد باید برای درمان آن حتما به مرکزهای درمانی برود. همچنین سوختگی های انگشتان، کف دست، گردن، صورت، مخاط ها و چشم که قسمت های حساس بدن محسوب می شوند باید جدی گرفته شود و فرد مصدوم حتما برای درمان آسیب های آن به پزشک مراجعه کند.

وی در پایان درباره میزان آمادگی نیروهای اورژانس گفت: آمبولانس ها و تکنسین های اورژانس با تجهیزات و آمادگی کامل در معابر و میدان ها استقرار خواهند یافت تا در صورت نیاز برای امداد رسانی به سرعت در محل حادثه حضور یابند و به شهروندان کمک رسانی کنند از آمادگی لازم برای کمک رسانی به مردم برخوردار هستند./ایرنا